The term “art deco” was derived from the “Exposition Internationale des Arts Decoratifs et Industrial Modernes” which was held in Paris in 1925.

Art deco visual motifs include geometric shapes, curves, Egyptian zigzags, sunbursts, lightning bolts, airbrushed ray bands, motion lines, aerodynamic and streamlined forms.

This radio design is based on “pure” geometric shapes.

Although art deco was considered an “early modern” style, there was no political ideology associated with it. Where other modern movements stayed on the fringe, art deco gained popular acceptance.

This rug design uses both geometry and parallel lines to evoke the art deco look.

The art deco look represented luxury, extravagance, glamour, glory of the machine-age culture, consumerism, speed.

Strong vertical lines and pure geometry make Rockefeller Center’s building art deco.

Many movie theaters were built in the art deco style.

Faith in the machine and technology was at an all-time high. The pursuit of ever increasing speed became an end in itself. The scientific principle of aerodynamics was used to increase the speed of everything from airplanes to trains. Later, these streamlined shapes began to appear in everything from cameras to refrigerators.

A sense of speed, plus elegance, clean lines help make this sculpture look art deco.

Chairs started to look more geometric, although the need to decorate is clearly visible.

The simplicity of plakatstil art also influenced the art deco look.

CASSANDRE

A.M. Cassandre was the most influential designer of the art deco era. His advertising posters and type designs helped define the art deco look. Cassandre’s first large poster design for “The Woodcutter” department store was 12 feet wide. His airbrushed ray band motif became a major influence on the look of art deco graphics. Cassandre always began with the text and choice of typography(which he often invented). His illustrations are always based on geometric shapes.

He often reduced his subjects to silhouettes and geometric symbols. Cassandre believed in the total integration of word and image. This is perhaps his single most important contribution to graphis design.

Cassandre’s illustrations helped romanticize the appeal of the motor car, locomotive and ocean liner.

In Cassadre’s own words the poster was “a means of communication between the seller and the public, somewhat like a telegraph. The poster designer is like a telephone operator: he does not draft messages, he dispatches them. No one asks him what he thinks; all he is asked to do is to communicate clearly, powerfully and precisely.”

He helped make commercial art a respected profession. He often used the term “advertising engineer” to describe what he did.

Cassandre’s bold simple designs and large planes of color emphasized the 2D aspect of the poster. Influenced by the cubists, he conferred an aesthetic status on everything he advertised.

Note the use of Futura font.

Cassandre’s raybands and geometric type makes its way to America. In America, “art deco” was sometimes referred to as “art moderne”, “jazz style” or “streamline style”. Note the glamorous lifetyle depicted. Sophisticated elegance is depicted with flat shapes of color and reduced detail.

The urban landscape is usually romanticized with geometric shapes, like on the Fortune magazine cover.

Designers helped push consumption beyond the satisfaction of needs.

Posters like this helped sell the idea of modernism as being “cool.”

The stock market crashed the same year this image was created. Ironically, the great depression made glamorous images even more desirable, further widening the gap between advertising and reality.

Ad campaigns sold experiences instead of products. Design helped drive consumption. Any product could be sold with “modernism.” Modernism easily conveyed status on many products. Style added value to products. The modern aesthetic conveyed a sophisticated culture.

Logos in the art deco era often contained angular geometric shapes.

This font is called “Peignot”, the Cassandre type that became synonymous with everything French.

An unusual attempt at using geometric abstraction is a serif font.

An example of modular geometric units used in type design.

Simplified shapes based on geometry evokes the art deco period.

Geometric patterns and typography evoke the art deco look.

The “World Map” in time

The oldest known maps are preserved on Babylonian clay tablets from about 2300 B.C. Cartography was considerably advanced in ancient Greece. The concept of a spherical Earth was well known among Greek philosophers by the time of Aristotle (ca. 350 B.C.) and has been accepted by all geographers since.

Greek and Roman cartography reached a culmination with Claudius Ptolemaeus (ca.  A.D. 85-165). His “world map” depicted the Old World from about 60°N to 30°S latitudes. He wrote a monumental work, Guide to Geography, which remained an authorative reference on world geography until the Renaissance.

Ptolemy's "World Map" (ca. 150)

During the Medieval period, European maps were dominated by religious views. The T-O map was common. In this map format, Jerusalem was depicted at the center and east was oriented toward the map top. Viking explorations in the North Atlantic gradually were incorporated into the world view beginning in the 12th century. Meanwhile, cartography developed along more practical and realistic lines in Arabic lands, including the Mediterranean region. All maps were, of course, drawn and illuminated by hand, which made the distribution of maps extremely limited.

Vesconte's "World Map" 1321 (T-O oriented)

Waldseemüller's "World Map" 1507

The invention of printing made maps much more widely available beginning in the 15th century. Maps were at first printed using carved wooden blocks. Among the most important map makers of this period was Sebastian Münster in Basel (now Switzerland). His Geographia, published in 1540, became the new global standard for maps of the world.Printing with engraved copper plates appeared in the 16th century and continued to be the standard until photographic techniques were developed. Major advances in cartography took place during the Age of Exploration in the 15th and 16th centuries. Map makers responded with navigation charts, which depicted coast lines, islands, rivers, harbors, and features of sailing interest. Compass lines and other navigation aids were included, new map projections were devised, and globes were constructed. Such maps and globes were held in great value for economic, military, and diplomatic purposes, and so were often treated as national or commercial secrets.

The first whole-world maps began to appear in the early 16th century, following voyages by Columbus and others to the New World. The first true world map is generally credited to Martin Waldseemüller in 1507. This map utilized an expanded Ptolemaic projection and was the first map to use the name America for the New World.

Gerardus Mercator of Flanders (now Belgium) was the leading cartographer of the mid-16th century. He developed a cylindrical projection that is still widely used for navigation charts and global maps. He published a map of the world in 1569 based on this projection. Many other map projections were soon developed.

Mercator’s “World Map” 1569

Mercator's "Polar View" 1595

Ukiyo-e

Usually the word “ukiyo” is literally translated as “floating world” in English, referring to a conception of an evanescent world, impermanent, fleeting beauty and a realm of entertainments divorced from the responsibilities of the mundane, everyday world.

A contemporary artist explained the term “floating world” as:

“… Living only for the moment, turning our full attention to the pleasures of the moon, the snow, the cherry blossoms and the maple leaves; singing songs, drinking wine, diverting ourselves in just floating, floating; … refusing to be disheartened, like a gourd floating along with the river current: this is what we call the floating world…^“

In the western world, the Japanese woodcut is known very well as ukiyo-e. It flourished in the nineteenth century but the techniques date back to the ninth century,  originally coming from China, with Buddhism. The earliest period for woodcut was to illustrate sutra or to make Buddhist iconographic (figurative) prints. But in the Edo period (1603-1868) there were many books and ukiyo-e prints produced.

The meaning of ukiyo-e stems from the medieval Buddhist philosophy of “ukiyo.” As opposed to the afterlife, which was seen as beautiful, pure, and stable, ukiyo refers to the world as it is now—not pure, dirty, and unstable. The depiction of the human world as it is now, all of our human activity, was the genesis for the prints called ukiyo-e.

Early ukiyo-e (1653-1763) was mainly book illustration, and consisted of black-and-white prints and painting. The artist Hishikawa Moronobu (1618-1694) was the first to establish the idea of making single prints for this content. By doing this, he raised the level of the art form.  Around 1686, artists began to paint the black-and-white prints. Soon after, Torii Kiyomasu (?) and Torii Kyomitsu (1630-1694) created a system that allowed for two or three different plates (and thus two or three different colors), called tan-e beni-e. Finally, in 1765, the registration system was revised, and artists were able to do multiple color work. Suzuki Harunobu (1725-1770) was the first to make multi-color ukiyo-e prints. After Harunobu died, Kitao Shigemasa and Kitagawa Utamaro (1753-1806) began depicting individual faces, instead of the traditional “generic” face.

Until 1830, most of the motifs were beautiful women and kabuki actors. Then a travel boom began in Japan. In 1831, Katsushika Hokusai (1760-1849) made the famous 36 views of Mt Fuji series. Two years later, Utagawa Hiroshige (1797-1858) created the Tokkaido Highway series of 53 prints. These artists expanded the vocabulary of ukiyo-e to include landscape. From 1859 to the Meiji period (1868-1912), many western influences came into Japan. Generally known as yokohama-e, prints that showed these influences—such as people wearing western attire—were very popular.

In the Taisho period (1912-1927), an artist named Hashiguchi Goyou (1880-1921) formed a collective in which artists became their own publisher.  This activity of independence later came to be was known as shin-hanga, New Woodcut Movement. Around the same time, Hiratsuka Unichi (1895-1997) and Munakata Shikou (1903-1975) started the Creative Woodcut Movement, in which artists themselves did their own carving and printing. Up until this time, the roles of artist/designer, carver, and printer were distinctly separate.

Some of the most famous ukiyo-e’s are;

Hiroshige’s 100 Famous Views of Edo Series

http://www.hiroshige.org.uk/hiroshige/100_views_edo/100_views_edo.htm

Yoshitoshi’s 28 Famous Murders with Verse Series

http://www.yoshitoshi.net/series/murders.html

Yoshitoshi’s 100 Aspects of the Moon Series

http://mercury.lcs.mit.edu/~jnc/prints/100moon.html

How Ukiyo-e Are Created

Making traditional ukiyo-e (woodblock) prints is a complex process that involves the work of at least three artisans:

1. The ukiyo-e artist sketches the design with sumisen (ink lines)
2. The horishi (carver) pastes the sketch on a block made of wild cherry wood and carves out the design. This block, called a sumiita (ink plate), is only for printing the black outline.
3. Other blocks are then carved out, one for each color; these are called iroita (color plates).
4. The surishi (printer) applies color on the blocks under the artist’s supervision. The light colors and largest areas are printed first followed by darker colors and small details.
5. Sheets of paper are then pressed on each woodblock to create the design.  Each block has a marking on the same spot relative to the finished picture to ensure that the image remains aligned throughout the process.

Simon de Colines

Simon de Colines (1480-1546) was a Parisian printer, one of the best printers of the golden age of French typography. He was active in Paris between 1520 and 1546. At that time printers used to design the books. We could use the title “illustrator” for printers of that era but they used to be called “printers”. 

Theinnovation of de Colines is, he was probably the first to mix roman and italic typefaces. Colines used elegant roman and italic types and a Greek type, with accents, that was superior to its predecessors. His books usually were small in format and superbly crafted.

Colines was associated with the elder Henri Estienne and continued his work after his death in 1520. In 1526 he opened his own shop and in 1528 he began to use italic type. Colines published many Greek and Latin classics. Although he was not a scholar himself, he extended the range of the Estienne firm’s learned and scientific works to include the natural sciences, cosmology, and astrology. He is credited with the design of italic and Greek fonts and of a roman face for St. Augustine’s Sylvius (1531), from which the Garamond types were derived. In 1525 he published the notable Grandes Heures de Simon de Colines, with decorations by Geoffroy Tory.

The Book

Writing appears to have developed between the 7th millennium BC and the 4th millennium BC, first in the form of early mnemonic symbols which became a system of ideograms or pictographs through simplification. The oldest known forms of writing were thus primarily logographic in nature. Later syllabic and alphabetic (or segmental) writing emerged.

Silk, in China, was also a base for writing. Writing was done with brushes. Many other materials were used as bases: bone, bronze, pottery, shell, etc. In India, for example, dried palm tree leaves were used; in Mesoamerica another type of plant, Amate. Any material which will hold and transmit text is a candidate for use in bookmaking.

The book is also linked to the desire of humans to create lasting records. Stones could be the most ancient form of writing, but wood would be the first medium to take the guise of a book. The words biblos and liber first meant “fibre inside of a tree”. In Chinese, the character that means book is an image of a tablet of bamboo. Wooden tablets (Rongorongo) were also made on Easter Island.

Clay tablets were used in Mesopotamia in the third millennium BC. The calamus, an instrument in the form of a triangle, was used to make characters in moist clay. The tablets were fired to dry them out. At Nineveh, 22,000 tablets were found, dating from the seventh century BC; this was the archive and library of the kings of Assyria, who had workshops of copyists and conservationists at their disposal. This presupposes a degree of organization with respect to books, consideration given to conservation, classification, etc.

Romans used wax-coated wooden tablets (pugillares) upon which they could write and erase by using a stylus. One end of the stylus was pointed, and the other was spherical. Usually these tablets were used for everyday purposes (accounting, notes) and for teaching writing to children, according to the methods discussed by Quintilian in his Institutio Oratoria X Chapter 3. Several of these tablets could be assembled in a form similar to a codex. Also the etymology of the word codex (block of wood) suggest that it may have developed from wooden wax tablets.

After extracting the marrow from the stems, a series of steps (humidification, pressing, drying, gluing, and cutting), produced media of variable quality, the best being used for sacred writing. In Ancient Egypt, papyrus was used for writing maybe as early as from First Dynasty, but first evidence is from the account books of King Neferirkare Kakai of the Fifth Dynasty (about 2400 BC). A calamus, the stem of a reed sharpened to a point, or bird feathers were used for writing. The script of Egyptian scribes was called hieratic, or sacredotal writing; it is not hieroglyphic, but a simplified form more adapted to manuscript writing (hieroglyphs usually being engraved or painted).

Papyrus books were in the form of a scroll of several sheets pasted together, for a total length of up to 10 meters or even more. Some books, such as the history of the reign of Ramses III, were over 40 meters long. Books rolled out horizontally; the text occupied one side, and was divided into columns. The title was indicated by a label attached to the cylinder containing the book. Many papyrus texts come from tombs, where prayers and sacred texts were deposited (such as the Book of the Dead, from the early 2nd millennium BC).

Parchment progressively replaced papyrus. Legend attributes its invention to Eumenes II, the king of Pergamon, from which comes the name “pergamineum,” which became “parchment.” Its production began around the third century BC. Made using the skins of animals (sheep, cattle, donkey, antelope, etc.), parchment proved easier to conserve over time; it was more solid, and allowed one to erase text. It was a very expensive medium because of the rarity of material and the time required to produce a document. Vellum is the finest quality of parchment.

Dünya Destanları

ILIADA

Troya Kralı Priamos’un, Paris (Aleksandros) adında bir oğlu olur.Annesinin gördüğü bir düş üzerine başvurulan kahin, bu çocuğun Troya’ya felaket getireceğini bildirir. Paris, Kazdağı’na bırakılır, bir dişi ayı tarafından büyütülür; çoban olur. Sonra tanrıçalar arasındaki bir yarışmayı sonuçlandırmak için baştanrı Zeus tarafından hakem olarak seçilir. Savaş tanrıçası Eris, tanrıçaların da bulunduğu bir düğün sırasında sofraya, üstünde “En güzeline” yazılı bir altın elma atmıştır. Bu güzellik yarışmasını kazandırması için, tanrıça Hera, hakem Paris’e, Asya krallığını; Athena,
akıl, yiğitlik ve savaşta yenilmezliği; Aphrodite ise güzel Helene’nin aşkını vermeyi öne sürer. Paris son teklifi kabul eder ve Yunan krallarından Menelaos’un karısı Helene’yi Troya’ya kaçırır. Menelaos, ağabeyi Argos kralı Agamemnon’un başkomutanlığında; Nestor, Achilles ve Odysseus gibi kralların da katıldığı Yunan ordusu ile Troya üzerine yürür. Bu arada, yel olmadığından yürüyemeyen gemilerin denize açılması için Agamemnon, kızı İphigeneia’yı kurban eder. Troya’da savaş, dokuz yıl bir sonuca varmadan, her iki tarafı bunaltır bir durumda, aralıklarla sürer. İki ordu karşı karşıya gelir. Sonunda Paris, Menelaos’la teke tek çarpışmayı ve kazananın Helene’yi almasını; böylelikle savaşa son verilmesini öne sürer; iki taraf da bunu kabul eder. Fakat Menelaos, savaş alanında kaybolan Paris’i aramak zorunda kalır. Görünüşte zafer Menelaos’undur. Akhalar anlaşmanın yerine getirilmesini isterler ama, Troyalı Pandaros, tanrıça Athena’nın kandırması sonucu Menelaos’a bir ok atar, onu karnından yaralar. Böylece anlaşma bozulur. Savaş yeniden kızışır, bir çok kayıp verilir. Patroclus’un öldürülmesine öfkelenen Akhalı Achilles ile Troya yiğidi Hektor karşılaşırlar. Dövüş sonunda Achilles, Troyalıları ve Hektor’u önüne katar; başa baş kalınca da onu öldürür; ölüsünü arabasına bağlayarak arkadaşı Patroklos’un mezarı çevresinde sürükler. Hektor’un ölüsü, babası Priamos’un yalvarışları sonucunda geri verilir. Savaş durdurulmuştur. Hektor için Troya’da ağıtlar söylenir, on iki gün içinde ölüsü törenle gömülür. Achilles, batı kapılarından içeriye girmeye uğraşırken Tanrı Apollon’un yardımıyla öldürülebileceği tek yer olan topuğundan, Paris tarafından vurularak öldürülür. Daha sonraki bir çarpışmada Paris de ölür ama, hala Troya kalesi Akhaları uğraştırmaktadır. Odysseus bir düzen kurar; koca bir tahta at yaptırıp karnının oyuğuna yiğitleri sakladıktan sonra, Troya surları üzerine diker. Gemilere binip denize açılır gibi görünürler. Sabah, savaşın bittiğini, donanmanın gittiğini sanan Troyalılar kapıdan sığmayan tahta atı duvarları yıkarak Athena’nın bir armağanı diye, kalenin içine alırlar. Şenlikler yapılır; Troyalılar sızarlar. Bunu fırsat bilen Akhalar içten ve dıştan saldırılarla Troya’yı ateşe verir. Priamos’u öldürürler.  Menelaos, Helene’yi alır, öldürmek ister ama, güzelliğine kıyamaz.

ODYSSEIA

Eski Yunan’da, şair Homeros’un yazdığı varsayılan iki büyük destandan biridir. Destana adını veren kahraman Odysseus’un bir başka adı da Ulysses’tir. Homeros’un öbür destanı bildiğimiz gibi İlyada’dır. Bu iki destan, Yunanlılar ile Truvalı’lar arasında yapılan savaş üzerine, Yunanlılar’ın anlattığı bir dizi efsaneden oluşur. Bu savaşta Yunan orduları Truva kentini on yıllık bir kuşatmadan sonra ele geçirerek yerle bir ederler. Homeros İlyada’da, kuşatmanın onuncu yılında olup bitenleri anlatır, oysa Odysseia’nın öyküsü daha sonra, uzun savaşın bitiminde tüm Yunanlı kahramanlar evlerine dönerken başlar. Bu türden birçok dönüş öyküsü yazıldıysa da Homeros, Odysseus’un aşılması güç engeller ve serüvenler dolu öyküsünü çok güzel bir şiir diliyle kaleme aldığı için Odysseia zamanımıza kadar gelebilmiştir.

Odysseus’u, Yunanistan Yarımadası’nın batı kıyısı açıklarındaki İthake Adası’ndaki evinde karısı Penelope ile oğlu Telemakhos beklemektedir. O dönemde Anadolu’nun kuzeybatısındaki Truva kentinden küçük bir gemiyle yelken açıp kara görünceye kadar yol almak olsa olsa iki ya da üç hafta sürerdi. Ne var ki, bu yolculuk Odysseus’un on yılını aldı. Odysseia aslında onun evine dönmesini geciktiren olayların öyküsüdür. Homeros öyküyü, yolculuğun başlangıcında değil, sona oldukça yakın bir anda, su perisi Kalypso’nun Odysseus’u birkaç yıl alıkoyduğu adada başlatır. Destan, tanrıların gökyüzündeki toplantılarında Odysseus’un artık Kalypso’nun yanından ayrılarak evine dönmesine karar vermeleriyle başlar. Eski Yunan efsanelerinde tanrılar hep insanların yaşantılarına karışır ve bazen pek de adaletli sayılmayacak kararlar verirlerdi. Tanrıların bazıları Odysseus’tan yanayken, bazıları da ondan nefret ediyor ve ona kötülük etmek istiyordu. Baş düşmanıysa deniz tanrısı Poseidon’du. Odysseus’un gemisinin sürekli olarak kazaya uğraması ve rotasını şaşırması hep bu yüzdendir. Tanrılar Odysseus’u eve dönmesine izin vermeyi kararlaştırdıkları zaman bile, Poseidon’un ona duyduğu öfke sürmektedir. Öte yandan, Odysseus’tan yana olan Savaş Tanrıçası Athena, Odysseus’un oğlu Telemakhos’a öğüt vermek için toplantıdan sonra doğru İthake’ye gider. Telemakhos ile Penelope birtakım sorunlarla yüz yüzedir. Odysseus’un evine yerleşen komşu ülkenin ileri gelenleri, Penelope’ye artık kocası öldüğüne göre aralarından birini kendisine eş seçmesi için baskı yapmaktadır. Penelope, ancak Odysseus’un yaşlı babası için dokuduğu kefeni bitirdikten sonra karar vereceğini söyleyerek onları oyalar. Gündüzleri dokuduğu kumaşları geceleri sökerek zaman kazanmaya çalışır. Kılık değiştirip kendisini Odysseus’un eski bir arkadaşı olarak tanıtan Athena’nın gelişi Penelope’yi büyük ölçüde rahatlatır. Athena Telemakhos’a, babasını araması için yola çıkmasını salık verir. Athena’nın da onunla birlikte çıktığı bu yolculuk, Penelophe’nin kararını daha da geciktirmesini sağlar. Penelope ile evlenmek isteyenler çok öfkelenerek, döndüğü zaman Telemakhos’u öldürmeyi planlarlar. Yunanistan’ı baştan başa dolaşan Telemakhos, sonunda Truva Savaşı’nın çıkmasına neden olan Helen’in kocası Sparta Kralı Menelaos’tan Odysseus’un bir adada Kalypso’nun yanında olduğunu öğrenir. Oysa tam bu sırada tanrılar Kalypso’nun Odysseus’u özgür bırakmasına karar vermişlerdir. Odysseus Kalypso’nun yardımıyla bir sal yapıp denize açılır, ama Poseidon’un nefreti bir kez daha felaketine neden olur. Deniz tanrısı, bir fırtınayla salı batırır. Odysseus boğulmaktan kurtulur ve yüzerek bir adaya çıkar. Adanın kralı olan Alkinoos’un kızı Nausikaa Odysseus’u bulur ve ona yardım eder. Bu arada ona gönlünü kaptıran ve orada kalması için yalvaran Nausikaa, Odysseus’u alıp babasının sarayına götürür. Odysseus, Kral Alkinoos’a ve bütün saraylara bu adaya ayak basıncaya kadar başından geçenleri anlatır.

ŞEHNAME

Firdevsi, divan edebiyatını derinden etkilemiş büyük bir İran’lı şairdir. Günümüze Şehname adlı yapıtı kalmıştır. Asıl adı Ebu’l-Kasım Mansur olan Firdevsi’nin yaşamı hakkında yeterli kesin bilgi yoktur. Yaşamı çeşitli söylencelere karışmış, eski kaynaklarda bir masal havasında anlatılmıştır. Firdevsi Tus kentinde soylu bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Şehname’den, iyi bir öğrenim gördüğü, eski Farsça ile Arapça’yı ustalıkla kullanacak derecede öğrendiği anlaşılmaktadır. Gençlik yıllarında İran Tarihine büyük bir ilgi duymuştur. Halk arasında anlatılan efsane ve öyküleri de kapsayan Şehname’yi 10. Yüzyılda kaleme almıştır.

Şairin bundan sonraki yaşamı üzerine çeşitli öyküler anlatılmaktadır. Yaygın olan öyküye göre Firdevsi, Şehname’yi Gazneli Sultan Mahmud’a sunmak için Gazne’ye gider; ama saraya girmekte zorluk çeker. Sarayın çevresinde dolaşırken üç saray şairi ile karşılaşır. Onlara dileğini söyler. Şairler Firdevsi’yi sınamak için küçük bir deneme yaparlar. Denemenin amacı şudur: Dizeleri “ şen ” hecesiyle biten bir dörtlük söylemek. Buna göre her biri sırayla bir dize söyleyecektir. Farsça’da “ şen “ hecesiyle biten üçten fazla sözcük bulunmadığını düşünen saray şairleri, Firdevsi’nin uyak bulamayacağından emindirler. Saray şairleri sırayla üç dize söyledikten sonra sıra Firdevsi’ye gelir. Firdevsi, İran’ın eski kahramanlarından Poşen’in adını dördüncü dizeye uyak yaparak dörtlüğü tamamlar. Bu kahramanın kim olduğunu bilmeyen şairler Firdevsi’nin açıklamalarına hayran kalırlar ve Firdevsi’yi Sultan Mahmud’a tanıtırlar. Firdevsi, kısa zamanda Sultan Mahmud’un hayranlığını kazanır. Sarayda kendisine özel bir yer ayrılır ve Şehname’yi yazmayı burada sürdürür. Firdevsi’nin yazdığı bölümleri okudukça hayranlığı artan Sultan Mahmud şairin her beyti için bir altın ödenmesini buyurur. Ama vezir, Firdevsi’yi kıskandığı için ve bu ödemenin bütçeye büyük zarar getireceği gerekçesiyle buyruğu savsaklayıp, ödemeyi yapmaz. Firdevsi ise kişiliğine yediremediği için veziri, Sultana şikayet edemez. Bu arada şairin yazdığı bölümler elden ele dolaşmakta, ünü yaygınlaşmaktadır. Ama bu durum şaire düşman kazandırır, sarayda onu çekemeyenler artar. Bu kişiler, Firdevsi’nin din yolundan sapmış biri olduğunu ileri sürerler ve söylentiler Sultana kadar ulaşır. Sonunda Firdevsi 60 bin beyitten oluşan Şehname’yi Sultan Mahmud’a sunar. Sultan şaire 60 bin altın yerine 60 bin gümüş verince Firdevsi, kendisini aşağılanmış hissederek saraydan ayrılır. Bir söylentiye göre aldığı paranın yarısını bir hamamcıya, yarısını da içtiği şerbetin karşılığı olarak şerbetçiye verir. Daha sonra Herat kentinde bir dostunun yanına sığınır. Bazı kaynaklar Firdevsi’nin Herat’tayken Sultan Mahmud için ağır bir yergi şiiri yazdığından söz eder. Bazı kaynaklar ise şairin, Herat’ta büyük bir caminin duvarına Sultan Mahmud için yazdığı övgü şiirini astığını ve bu övgüyü duyan Sultan Mahmud’un yapılan haksızlığı öğrendiğini yazar. Sultan Mahmud, hemen 60 bin altını Firdevsi’ye gönderir. Ama altınları getiren ulak, kentin bir kapısından girerken, Firdevsi’nin cenazesi de öbür kapıdan çıkmaktadır. Şairin kızı da gönderilen altınları bir hayır kurumuna bağışlar.

Firdevsi’nin Şehnamesi, İran’ın Arap egemenliğine girene kadarki tarihini içerir. İran tarihi ve mitolojisi, eldeki eski kitaplara, dilden dile dolaşan söylencelere ve öykülere dayanılarak yazılmıştır. Yapıt mesnevi biçimde düzenlenmiş 60 bin beyitlik bir şiirdir. Firdevsi yapıtını yazarken bir tarihçi gibi çalışmış ama tarihsel bilgileri güçlü şiir yeteneği ile işlemiştir. Yapıtın yazıldığı dönemde Arapça’nın çok yaygın olmasına karşın, Firdevsi Arap dili ve kültürünün egemenliği altındaki İran ulusuna, büyük bir tarih ve kültür zenginliğine sahip olduğunu göstermek istercesine kendi dillerinde bir yapıt sunmuştur. Yapıt çok yalın bir dille yazılmıştır. Şehname gerek şiirsel gücüyle, gerek bilgi zenginliğiyle Divan şairlerinin başyapıtlarından biridir. Bunun yanı sıra bir ulusun tarihi üzerine tek bir şair tarafından yazılmış benzer bir yapıt yoktur. Şehname dünya şiirinin, özellikle destan türünün büyük klasikleri arasındadır. Dünyanın birçok diline çevrilmiş olan yapıt Türkçe’ye ilk kez 16.yüzyılda Tatar Ali Efendi tarafından eksiksiz olarak çevrilmiştir. Günümüz Türkçe’sine ise Necati Lugal tarafından aktarılmıştır.

GILGAMIŞ DESTANI

Gılgamış destanı Nuh Tufanı’nın anlatıldığı ilk yazılı eserdir. Uruk kentinin kralı Gılgamış’ın yaşamını anlatan destan, kimilerine göre kutsal kitapların da kaynağıdır. Çoğu tarihçi, tarihin, çivi yazısını bulan Sümerlilerle başladığını söyler. M.Ö. 4 bininci yılın ikinci yarısında Aşağı Mezopotomya’da yaşayan; Ur, Uruk, Kiş, Eridu, Lagaş ve Nippu gibi önemli kentler kuran Sümerlerden geriye, o dönemi yansıtan pek çok eser kalmıştır. Bunlardan belki de en önemlisi, içinde Nuh Tufanı’nın da anlatıldığı Gılgamış Destanı’dır. Sümer diliyle “Sha Nagba İmuru” yani “Her şeyi görmüş olan” Gılgamış, bugün Gaziantep’in Suriye’ye sınır ilçesi Karkamış’ın o dönemki adıyla, Uruk kentinin kralıdır. İlk yazılış tarihi M.Ö. 2500-3000 yılları arasında olduğu tahmin edilen destan, Sümerce 12 tane kil tablete yazılmıştır. İlk yazılımın dışında destan, daha sonra Babil döneminde iki kez daha yazılmıştır. Toplam 2 bin 900 satır olduğu tahmin edilen destanın en önemli bölümleri eksiktir. Sadece yüzde 60’ı tam olarak bulunan şiir formatında yazılmış destanın bazı dizelerinin başı ve sonu yoktur. Destanın Sümerce yazımının anlaşılması oldukça zordur. M.Ö. 1800 yıllarında Babil kralı Hammurabi zamanında tekrar yazılan Gılgamış Destanı’nın üç tableti bulunamamıştır. Destanın son yazılım tarihi tam olarak bilinemese de, son ozanının, Kassitler çağında yaşamış Sin Lekke Unnini adında bir sanatçı olduğu kabul edilmektedir.

Destanın kahramanı Uruk Kralı Gılgamış, dörttü üçü tanrı, dörtte biri insan olan bir varlıktır. Gılgamış halk tarafından çok sevilir ama, kral aynı zamanda sert, güçlü ve mağrurdur. Halk bu öfkeli kralın burnu biraz sürtülsün düşüncesiyle tanrılardan yardım ister. Dualar boşa gitmez ve tanrıça Aruru, yarı vahşi bir yaratık olan Enkidu’yu yeryüzüne gönderir. Enkidu destanın ikinci önemli karakteridir. Fakat Enkidu’nun kırlarda yaptığı kıyımlar Gılgamış’tan çok dilekte bulunan Uruk halkının başına bela olur. Gılgamış, Enkidu’yu yola getirmek için güzel bir fahişe yollar ve ehlileşmesini sağlar. Kadının peşinden kente gelen Enkidu krallar gibi ağırlanır, güzel kokularla yıkanır, kentlilere özgün elbiseler giyer, oturup kalkma dersleri alır. Tanrının isteğinin aksine Gılgamış’la Enkidu çok iyi arkadaş olurlar. Güçlerini sınamak için yola koyulan ikili, kendilerine hasım olarak, korkunç sesiyle bile insanları öldürebilen Sedir ormanının korucusu dev Huvava’yı seçer. Ancak devin gürleyişi karşısında Enkidu korkudan dona kalır. Gılgamış ise etkilenmez ve devi öldürür. Bunu gören tanrıça İştar, Gılgamış’a aşık olur. Fakat Gılgamış tanrıça İştar’ı, fahişe gibi davranıp her önüne gelenle hatta hayvanlarla bile birlikte olduğu için aşağılar ve reddeder. Tanrıçanın intikam almak için Uruk kentine yaptığı saldırılar ise iki kahraman tarafından bertaraf edilir. Günün birinde Enkidu ölüme yenik düşer. Dostunu yitirdiği için çılgına dönen Gılgamış, kendisinin de bir gün öleceği gerçeği ile karşılaştığından paniğe kapılır. Ölümsüzlüğün sırrını öğrenmek için “tufan”ı yaşamış ve ölümsüzlüğe ermiş olan Utnapiştim’i görmeye gider. Utnapiştim, binbir zorlukla Mutlular Adası’ndaki evine gelen Gılgamış’ı geri çevirmez ve ona tufanı anlatır. Tanrılar bir tufan ile insanları yok etme kararı alırlar. Ancak Utnapiştim, tanrı Ea’nın uyarısı üzerine ailesini, çeşitli zenaat erbabını, hayvan ve bitki türlerini içine alacak yedi bölümden oluşan bir gemi inşa eder. Yedi gün, yedi gece süren ve yeryüzünün sularla kaplandığı tufan sonunda Utnapiştim’in gemisi Nisir Dağı’nın tepesinde karaya oturur. Utnapiştim, Gılgamış’tan, genç kalmanın sırrının, denizin diplerinde bulunan bir bitkide olduğunu saklamaz. Kral sevinçle denizin diplerine dalar ve otu bulur. Ancak Gılgamış’ın yorgunluktan uykuya dalmasından yararlanan bir yılan, otu yutuverir. Destan, yılanların her bahar deri değiştirmesini bu olaya bağlamıştır. Ebediyen varolma şansını yitiren Gılgamış deliye döner. Çaresiz bir biçimde geldiği Uruk’ta artık Enkidu’nun ruhuyla kurduğu ilişkiden başka avuntusu kalmamıştır. Gılgamış, Enkidu’ya ölümden sonraki hayata dair yönelttiği sorularla biraz olsun teselli bulurken bilgeliğin dünyanın nimetlerinden yararlanmak anlamına geldiğini kavrar ve destan da sona erer.

ENEID

Virjil Latin şairlerinin en büyüğüdür, Aeneid ise onun büyük eseridir. Virjil, öldüğü zaman bu eser henüz bitmemişti. Şair eserinde, İmparator Augustos zamanında Roma’nın yükselişini ve yükselmek için kendini nasıl feda etmek gerektiğini anlatır. 12 kitaptan oluşan bu destan, Trojan’ın tarihini anlatır; kendi maceralarını, İtalya’ya ulaşmadan önce başından geçenleri ve seyahatlerini, orada yeni bir şehir bulmak için yaptığı savaşları konu alır.

KALAVELA

Fin milli destanıdır. Kalevela, Elios Lönnrot tarafından toplanmış halk şarkılarından oluşur. Fin bilginleri bu destanın işlenmesini üç aşamaya ayırmışlardır:

1.      Orijinal olarak yayınlanmamış (Prota-Kalevela), 5052 beyit, 16 şarkı

2.      Eski Kalevela (yayımı : 1835-1836),12078 beyit,12 şarkı

3.      Yeni Kalevela (ikinci yayımı: 1849), 22795 beyit, 50 şarkı.

Kalevela’yı meydana getiren şarkılar beş kahramanın etrafında toplanır. Bunlar, saz şairi, demirci, maceraperest, avcı ve demirbaş köledir.

RAMAYANA

Ramayana; her ne kadar dünya çapında bilinen bir destan olsa da; Hindistan sınırları içinde gelenekselleşmiş, dinsel inanışın getirdiği bir yaşam biçimi haline dönüşmüştür. Birçok Hintli çocuk, Ramayana’dan alıntı öykülerle büyür. Destanın bir çok kısmı, törenlerde sergilenen oyunlara, film ve kitaplara konu olmuştur. Destanın içinde; Rama güç ve erdem, Rama’nın evlenmek istediği Sita bağlılık; Rawana kötülük; Lakşman kardeş sevgisi simgesidir. Hint mitolojisindeki efsanelerden aile ve krallıktaki törenlere, orman yaşamından aşka kadar çeşitli konular ustalıkla işlenmektedir. Dharma’ya bağlılığın ağırlıkla işlendiği ve zaman zaman gökyüzünde uçan araçların, maymunlardan oluşan bir ordunun ve “garip” silahların sözedilmesiyle “bilim – kurgu” havası sezdiren Ramayana’nın ne zaman oluşturulduğu bilinmemekle birlikte; Güneydoğu Asya’nın 8. yüzyıl mimarisini, edebiyatını, dans ve oyunlarını çağrıştırır. Kral olan babası, kızı Sita’yı Tanrı Şiva’nın yayını çekebilecek savaşçıyla evlendirmeye söz vermiştir. Rama, bu yayı çekerek kırar. Ancak Kralın ikinci karısı, kralın verdiği sözü bozarak, Rama’yı, nişanlısı Sita’yı ve Rama’nın kardeşi Lakşman’ı sürgüne gönderir. Rama ile Sita’nın aşkı, birçok zorluklarla mücadelenin ve 14 yıllık sürgünün ardından, evlilikle sonuçlanır. Bu büyük hikâye; karanlıkla aydınlığın mücadelesinde aydınlığın zaferi olarak betimlenmektedir.

Büyük Türk Destanları

BOZKURT DESTANI

Bozkurt Destanı, bilinen en önemli iki Kök-Türk destanından biridir (diğeri Ergenekon Destanı’dır; ayrıca Ergenekon Destanı’nın, Bozkurt Destanı’nın devamı olması güçlü bir olasılıktır). Bu destan bir bakıma Türkler’in soy kütüğü ve var olma öyküsüdür. Destan, Çin kaynaklarında kayıtlıdır. Bozkurt Destanı’nın iki ayrı söyleniş biçimi vardır. Ama bu iki varyant arasındaki fark azdır ve Çinliler’ce yazıya geçirilirken isim ve sözcüklerin Çince’ye uyarlamanma gayreti yüzünden ortaya çıkmıştır. Bozkurt Destanı, Çin’de hüküm sürmüş Chou hanedanının resmi tarihinin 50. bölümünde ve yine Çin hanedanlarından olan Sui sülalesinin resmi tarihinde kayıtlıdır.

Bozkurt’tan türeyiş efsaneleri, Türk mitolojisinin en ileri ve romantik bölümüdür. Türk mitolojisinde genel olarak tüm millet düşmanlarca yok edilir, geriye yalnızca bir çocuk kalırdı. Türk özelliğini taşıyan birçok efsanede bu motifi bulmak mümkündür. Aşağıda yer verilen Bozkurt Destanı’na göre Türkler, eskiden Batı Denizi adlı bir yerin batısında oturmakta idiler. Efsanedeki Batı Denizi, Aral Gölü olabilir. Batı Denizi’nin Altay Dağları ya da Tanrı Dağları üzerinde bir göl olması da muhtemeldir. Destandaki, geriye kalan tek çocuğun kolları ile bacaklarının kesilerek bir bataklığa atılması da, Türk mitolojisinde önemli bir yer tutar. Bu tür bataklık motifleri, Hun ve Macar efsanelerinde de vardır.

Türkler’in yeniden türeyişlerini anlatan bir destan olan Bozkurt Destanı’nın özeti şöyledir:

“…Türkler’in ilk ataları Batı Denizi’nin batı kıyısında otururlardı. Türkler, Lin ülkesinin ordularınca yenilgiye uğratıldılar. Düşman çerileri bütün Türkleri erkek-kadın, küçük-büyük demeden öldürdüler. Bu büyük ve acımasız kıyımdan yalnızca 10 yaşlarında bir oğlan kurtuldu. Düşman askerleri bu çocuğu da buldular ama onu öldürmediler; bu yaşayan son Türk’ü acılar içinde can versin diye, kollarını ve bacaklarını keserek bir bataklığa attılar. Düşman hükümdarı, askerlerinin son Türk’ü sağ olarak bıraktığını öğrendi; hemen buyruk verdi ki bu son Türk de öldürülsün, Türkler’in kökü tamamen kazınsın. Düşman askerleri çocuğu bulmak için yola koyuldular. Fakat dişi bir Bozkurt çıktı ve çocuğu dişleriyle ensesinden kavrayarak kaçırdı; Altay dağlarında izi bulunmaz, ıssız ve her yanı yüksek dağlarla çevrili bir mağaraya götürdü. Mağaranın içinde büyük bir ova vardı. Ova, baştan aşağı ot ve çayırlarla kaplıydı; dört bir yanı sarp dağlarla çevrili idi. Bozkurt burada çocuğun yaralarını yalayıp tımar etti, iyileştirdi; onu sütüyle, avladığı hayvanların etiyle besledi, büyüttü. Sonunda çocuk büyüdü, ergenlik çağına girdi ve Bozkurt ile yaşayan son Türk eri evlendiler. Bu evlilikten 10 çocuk doğdu. Çocuklar büyüdüler; dışarıdan kızlarla evlenerek ürediler. Türkler çoğaldılar ve çevreye yayıldılar. Ordular kurup Lin ülkesine saldırdılar, atalarının öcünü aldılar. Yeni bir devlet kurdular, dört bir yana yeniden egemen oldular. Ve Türk kaganları atalarının anısına hürmeten, otağlarının önünde hep kurt başlı bir sancak dalgalandırdılar…”

Asya Büyük Hun Devleti’nde, bizzat Hun hakanının başkanlık ettiği törenler vardır. Bu törenlerden en önemlisinde, devletin ileri gelenleri toplanarak Ata Mağarası’na giderler ve orada, hakanın başkanlığında dini törenler yapılır, atalara saygı gösterilir. Aynı törenler, Göktürk Devleti’nde de yapılagelmiştir. Bu adı geçen Ata Mağarası, Bozkurt’un Türk gencini düşmandan kaçırıp sakladığı ve Ergenekon’a ulaştırdığı mağaradır. Asıl önemli olan nokta ise, bütün milletçe bunlara inanılması ve devletin de bu efsaneye saygı göstermesidir. Yukarıda değinilen konular, Ergenekon Destanı bölümünde daha geniş olarak anlatılmıştır.

Bozkurt Destanı, Türk kültürü’ne derinlemesine etki yapmıştır. Bugünkü Moğolistan’ın Bugut mevkiinde bulunmuş olan, 578-580 yıllarından Kök Türkler’den kalma Bugut Anıtı’nın üzerinde elleri kesik bir çocuğa süt emziren bir Bozkurt kabartması vardır. Ayrıca Özbekistan’da çeşitli yerlerde kurda binmiş, kol ve bacakları kesik insan figürleri bulunmaktadır.

ERGENEKON DESTANI

Ergenekon Destanı, Büyük Türk Destanı’nın bir parçasıdır. Kök-Türkler çağını konu alır. Ergenekon Destanı’nın, Türk destanlarının içinde ayrı ve seçkin bir yeri olup, en büyük Türk destanlarından biridir. Ergenekon Destanı’nın, Türk toplum yaşamında yüzyıllarca etkisi olduğu gibi, bugün bile Anadolu’nun dağlık köylerinde, birtakım gelenek ve göreneklerde etkisi görülmektedir.

Ergenekon Destanı, Bozkurt Destanı’nın ana çizgileri üzerine kurulmuş olup, bu destanın serbestçe genişletilmiş biçimidir diyebiliriz. Daha doğrusu Bozkurt Destanı ile kaynağını belirleyen Türk soyu, Ergenekon Destanı ile de gelişip güçlenmesini, yayılış ve büyüyüş dönemlerini anlatmıştır.

Ergenekon Destanı’nda Türkler, Ergenekon ovasından çıkmak istediklerinde yolu bulamazlar. Çare olarak da dağların demir madeni içeren bölümlerini eritip bir tünel açmayı düşünürler. Demir madenini eritmek için dağların çevresine odun-kömür dizilir ve yetmiş deriden yetmiş körük yapılıp yetmiş yere konulur. Yedi ve yetmiş sayıları, dokuz ve katları ile birlikte, Türkler’in mitolojik sayılarındandır. Destanda yetmiş sayısına yer verilmesi, bu efsanenin Türkler’e ait olduğunu gösterir.

Ergenekon Destan’ı, Türkler’in yüzyıllarca çift sürerek, av avlayarak, maden işleyerek yaşayıp çoğaldıkları, etrafı aşılmaz dağlarla çevrili kutsal toprakların öyküsüdür. Ergenekon Destanı’nın önemli bir çizgisi, Türkler’in demircilik geleneğidir. Maden işlemek, demirden ve en iyi çelikten silahlar yapmak, Eski Türkler’in doğal sanatı ve övüncü idi.

Ergenekon Destanı’nda Bozkurt, öteki Türk destanlarında da olduğu gibi, ön planda ve baş roldedir. Bu kez Türkler’e yol göstericilik, kılavuzluk yapmaktadır.

GÖÇ DESTANI

Bugün Orkun ırmağının kıyısında bir kent kalıntısı ile bir saray yıkıntısı vardır ki çok eskiden bu kente Ordu-Balıg denildiği sanılmaktadır. Göç Destanı, bu kentteki saray yıkıntısının önünde bulunan anıtlardan birinde yazılıdır. Bu yazıtlar, Hüseyin Namık Orkun’a göre, Mogol hanı Ögedey döneminde Çin’den getirilen uzmanlara okutturulup tercüme ettirilmiştir.

Göç Destanı’nın Çin ve İran kaynaklarındaki kayıtlara göre iki ayrı söyleniş biçimi vardır. Bu iki ayrı söyleyiş biçimi birbirine ters düşer nitelikte değil birbirini bütünler niteliktedir. İran kaynaklarındaki söyleyiş biçimi, tarihsel bilgilere daha yakındır. Ayrıca İran söyleyişi, Uygurlar’ın maniheizm dinini benimseyişlerini anlatan bir menkıbe niteliğindedir. İran söyleyişi Cüveynî’nin Tarih-i Cihangüşa adlı eserinde yer almaktadır.

Destanda adı geçen Bögü Kagan, MS 8. yüzyılda yaşamış bir Uygur kaganıdır. 763 yılında Bögü Kagan, Mani (Maniheizm) dininin rahiplerini çağırıp onları dinlemiş ve bu dini Uygur Devleti’nin resmi dini olarak kabul etmiştir. Bögü Kagan’ın Mani dinini kabul etmesi, Göç Destanı’nın İran kaynaklarına göre olan varyantında anlatılmaktadır. Bu bağlamda efsanenin gerek konu, gerekse dayandığı inançlar bakımından Mani dininin ilkelerine dayanması gerekirdi. Ancak durum tam olarak böyle değildir. Göç Destanı’nda Bozkır Kültürü ağır basmış ve efsanenin ana motifleri Orta Asya ögeleri ile donanarak Eski Türk inançları Maniheizm ve Budizm inançlarını adeta efsanenin dışına itmiştir.

Türk destanlarının kuruluşunu ve gelişmesini hazırlayan cihan devleti olma ülküsünün Göç Destanı’nda kutsal bir inançla yaşatıldığı görülür. Oguz Kagan, Alp Er Tonga (Afrasyab) ve Ergenekon destanlarında görülen bu ülkünün Göç Destanı’na da işlenmesiyle, Türk destanlarının yapı bakımından belirgin bir bütünlük kazandığı görülür. Türk destanlarının ayrı adlarla farklı zamanlarda kurulmuş gibi görünmelerine karşın, destanların oluşumunda aynı boyların etkili oluşu destanların aynı kaynakta birleştiklerini kanıtlar. Çin ve İran kaynaklarınca bir çok kez sözü edilen Göç Destanı ile ilgili en önemli kaynaklardan biri İranlı tarihçi Cüveynî tarafından yazılmış olan “Tarih-i Cihangüşa” adlı yapıtdır. İkinci önemli kaynak da son Uygur hanlarından Temür Buka (Demir Boğa) adına dikilmiş olan mezar taşı yazıtıdır. Bu yazıtın metni sonradan özet olarak Çin tarihlerine geçmiş ve kimi Avrupalı yazarlar da ikinci elden kaynaklardan bu bilgileri özet olarak aktarmışlardır.

Uygur ülkesinde, Togla ve Selenge ırmaklarının birleştiği yerde Kumlançu denilen bir tepe vardır. Bu tepenin adına Hulin dağı denirdi. Hulin dağında birbirine çok yakın iki ağaç büyümüştü. Bu ağaçlardan biri kayın ağacı idi. Bir gece, kayın ağacının üzerine gökten bir mavi ışık düştü. İki ırmak arasında yaşayan kişiler bu ışığı gördüler, ürpererek izlediler. Kutsal bir ışıktı bu; kayın ağacının üzerinde aylar boyu kaldı. Kutsal ışığın kayın ağacının üzerinde kaldığı süre içinde ağacın gövdesi büyüdükçe büyüdü, kabardı. Ağaçtan, çok güzel türküler gelmeğe başladı. Gece oldu mu, ağacın otuz adım ötesine değin bütün çevre ışıklar içinde kalıyordu. Bir gün, ağacın gövdesi birdenbire yarılıverdi. İçinden beş küçük odacık görünümünde beş küçük çadır çıktı. Her odacığın içinde bir çocuk vardı. Çocukların ağızlarının üzerinde asılı birer emzik vardı; onlar bu emziklerden süt emiyorlardı. Işıktan doğmuş olan bu kutsal çocuklara halk ve halkın ileri gelenleri çok büyük saygı gösterdiler. Çocukların en büyüğünün adı Sungur Tigin, ondan sonrakinin Kotur Tigin, üçüncüsünün Tükel Tigin, dördüncüsünün Or Tigin, beşinci ve en küçüğünün adı da Bögü Tigin idi. İnsanlar, bu beş çocuğu Tanrı’nın gönderdiğine inandılar. İçlerinden birini kagan yapmak istediler. Bögü Tigin ötekilerden daha güzel, daha yiğit, daha akıllı idi. Halk, Bögü Tigin’in hepsinden üstün olduğunu anladı, onu kagan seçti. Bögü Han, büyük bir törenle tahta çıktı. Kendisinden sonra gelen otuzdan fazla soyu da Uygurlar’ın başında kaldı. Yıllar yılları kovaladı. Bir gün geldi, Yolun Tigin Uygurlar’a kagan oldu. Yolun Kagan’ın Kali Tigin adında bir oğlu vardı. Yolun Kagan, oğlu Kali Tigin’e çin prenseslerinden Kiu-Lien’i eş olarak almayı uygun gördü. Kalı Tigin ile Kiu-Lien evlendiler. Evlilikten sonra Kiu-Lien, sarayını Kara-Kurum’daki Hatun Dağı’nda kurdu. Hatun Dağı’na “Gök Ruhlarının Dağı” adı da verilirdi. Hatun Dağı’nın çevresinde daha bir çok dağ vardı. Bu dağlardan biri Tanrı Dağı idi. Tanrı Dağı’nın güneyinde de Kutlu Dağ bulunmaktaydı. Kutlu Dağ, koca bir kaya parçası idi. Günlerden bir gün Çin elçileri, yanlarında falcılarla birlikte Kiu-Lien’in sarayına geldiler. Çin elçileri ile falcılar aralarında konuşup şöyle dediler. “Türk ülkesinin tüm varlığı, bütün mutluluğu Kutlu Dağ denilen bu kaya parçasına bağlıdır. Türkler’i yıkmak istiyorsak bu kayayı ellerinden almalıyız.” Elçiler aralarında böyle konuşup anlaştıktan sonra Kali Kagan’a gittiler. Ona dediler ki:
“Siz bizim bir prensesimizle evlendiniz. Bizim de sizden bir dileğimiz olacak. Kutlu Dağ’ın taşları sizin saygıdeğer ülkenizce kullanılmamaktadır. Sizin yerinize biz bu taşları değerlendirelim.” Yeni kagan, bu isteği yerine getirdiğinde sonucun nereye varacağını düşünemedi; Çinliler’in isteğini kabul etti. Böylece yurdun bir parçası olan kayayı onlara verdi. Oysa Kutlu Dağ kutsal bir kaya idi. Türk ülkesinin mutluluğu bu kayaya bağlıydı; kutsal taş Türk yurdunun bölünmez bütünlüğünü temsil ediyordu. Tılsımlı kaya düşmana verilirse bu bütünlük parçalanacak, Türkler’in tüm mutluluğu yok olacaktı. Kagan bu kutsal kayayı Çinliler’e verdi. Ama kaya, kolay kolay sökülüp götürülecek gibi değildi. Bunu gören Çinliler kayanın çevresine odun kömür yığdılar, kayayı ateşe vurdular. Kaya iyice kızınca üstüne sirke döküp paramparça ettiler. Her bir parçayı aldılar, ülkelerine götürdüler. İşte, ne olduysa o zaman oldu. Türkeli’nin bütün kurdu kuşu, bütün hayvanı dile geldi; kendi dillerince kayanın düşmana verilmesine duydukları acıyı anlattılar, ağladılar. Yedi gün sonra günahı bağışlanmaz düşüncesiz kagan öldü. Ne var ki, kaganın ölümüyle de ülke felaketten kurtulamadı. Bir Çin prensesi uğruna çekinilmeden bağışlanan yurdun kayası, Türkeli’nin felaketine neden oldu. Halk rahat yüzü görmedi. Irmaklar birbiri ardınca kurudu. Göllerin suyu buğulaştı, uçup gitti. Topraklar kurudu, ürün vermez oldu. Yolun Kagan’dan sonra başa geçen kaganlar da arka arkaya öldüler.

Günlerden sonra Türk tahtına Bögü Kagan’ın torunlarından biri oturdu. O zaman yurtta canlı-cansız, evcil-yaban, çoluk-çocuk, soluk alan-almayan her ne varsa bir ağızdan “Göç!… Göç!…” diye çığırmaya başladılar. Derinden, iniltili, hüzün dolu, eli böğründe kalmış bir çığırmaydı bu. Uygurlar bu çığırmaları bir ilahî buyruk bildiler. Toparlandılar, yola koyuldular. Yurtlarını, yuvalarını bırakıp bilinmedik ülkelere göç ettiler. Sonunda adına Turfan denilen bir yere geldiler. Burada sesler kesildi. Uygurlar bu yere kondular, beş kent kurup yerleştiler. Adını da Beş-Balıg koydular. Burada yaşayıp çoğaldılar.

MANAS DESTANI

Türk boylarından biri olan Kırgızların milli destanı, dünya edebiyatının da sayılı şaheserlerinden ve en uzun destanı olan Manas Destanı, adını, destandaki kahramandan alır. Bu destanı okuyup söyleyenlere de Manascı denilir. Manascılık, bir sanat ve meslek olarak kabul edilir.
Manas destanı’nda geçen hadiseler, bazı araştırmacılar tarafından Hun dönemine bağlanıyor. Ancak, bu olayların zeminini 9’uncu yüzyıl sonrasına bağlamak daha gerçekçi. 1120’li yıllarda Orta Asya’yı istila ederek Karahanlı ülkesini ele geçiren Moğol Karahitaylar’ın, Kırgızlar üzerine asker göndermesi ve bu sırada yaşanan olaylar Manas Destanı’na kaynaklık eder.

Ünlü Türkolog Wilhelm Radloff (1837-1918) Manas Destanı’yla ilgili ilk derlemeyi, Kırgızistan’ın Tokmak şehri güneyindeki Sarı Bağış boyuna mensup bir Manasçıya 1869’da yaptırdı. Radloff’un derlediği yedi bölümlük Manas Destanı, toplam 11 bin 454 mısradan oluşuyor. Fakat, Manasçıların okuduğu dize sayısının, 16 bin mısra civarında olduğu belirtiliyor.

Kırgız Türklerinin milli kahramanı Manas’ın etrafında örülen Manas Destanı’nın ilk bölümünden itibaren; Manas’ın doğumu, daha beşikte iken konuşmaya başlaması, kafirleri yeneceğini söylemesi, büyüyüp delikanlı olunca Çinlileri yenmesi, Müslüman yiğit Almanbet’le tanışıp, birlikle birçok savaşa girmeleri, Manas’ın evlenmesi, düşmanları tarafından iki defa öldürülmesine rağmen tekrar dirilmesi, Mekke’yi ziyaret ve Kabe’yi tavaf etmesi, lirik bir üslupla anlatılır.

Destanda Manas’ın üçüncü ölümü, geri dönüşü olmayan bir ölümdür. Bundan sonra Manas’ın oğlu Semetey ve torunu Seytek’in destanları başlar. Manas Destanı, Semetey ve Seytek Destanlarıyla üçlü bir zincir oluşturur. Üç nesle uzanan Destan’da, Manas ülke yönetiminin kurucusu görevini yaparken; oğlu Semetey iktidarı tehlikeye sokar, torunu Seytek ise işleri yeniden düzene koyar.

SALTUKNAME

Hz. Muhammed kanatlı atı Burak’ın sırtında göklere yükseldiği “Mirâc Gecesinde” gök katlarında kendinden önceki peygamberleri görür. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve Cebrail’e bunun kim olduğunu sorar. Cebrail : ” Bu peygamber değildir. Bu sizin ölümünüzden üç asır sonra dünyaya inecek olan bir ruhtur. Türkistan’da sizin dininizi yayacak olan bu ruh “Abdülkerim Satuk Buğra Han” adını alacaktır.” Hz. Muhammed yeryüzüne döndükten sonra hergün islâmiyeti Türk ülkesine yayacak olan bu insan için dua etti. Hz. Muhammed’in arkadaşları da bu ruhu görmek istediler. Hz. Muhammed dua etti. Başlarında Türk başlıkları bulunan silâhlı, kırk atlı göründü. Satuk Buğra Han ve arkadaşları selâm verip uzaklaştılar. Bu olaydan üç asır sonra Satuk Buğra Han, Kaşgar Sultanının oğlu olarak dünyaya geldi. Satuk Buğra Hanın doğduğu gün yer sarsılmış, mevsim kış olduğu halde bahçeler, çayırlar çiçeklerle örtülmüştü. Falcılar bu çocuğun büyüyünce müslüman olacağını söyleyerek öldürülmesini isterler. Satuk Buğra Hanı, annesi : ” Müslüman olduğu zaman öldürürsünüz.” diyerek ölümden kurtarır.

Satuk Buğra Han 12 yaşında arkadaşlarıyla birlikte ava çıkmaya başlar. Avda oldukları günlerden birinde kaçan bir tavşanın arkasından hızla koşarken arkadaşlarından uzaklaşır. Kaçan tavşan durur ve bir ihtiyar insan görünümü kazanır. Satuk Buğra Han’ın sonradan Hızır olduğunu anladığı bu yaşlı kişi ona Müslüman olmasını öğütler ve islâmiyeti anlatır. Satuk Buğra, Kaşgar hükümdarı olan amcasından islâmiyeti kabul etmesini ister. Kaşgar Hanı, müslüman olmayacağını söyler. Satuk Buğra Han’ın işaretiyle yer yarılır ve hükümdar toprağa gömülür. Satuk Buğra Han hükümdar olur ve bütün Türk ülkeleri onun idaresinde islâmiyeti kabul ederler. Satuk Buğra Han, ömrünü müslümanlığı yaymak için mücadele ile geçirmiştir. Menkabelere göre Satuk Buğra Han’ın düşmana uzatıldığında kırk adım uzayan bir kılıcı varmış ve savaşırken etrafına ateşler saçıyormuş. 96 yaşında Tanrıdan davet almış bu sebeble Kaşgar’a dönmüş ve hastalanarak burada ölmüştür.

KÖROĞLU DESTANI

Bolu beyi, güvendiği seyislerinden biri olan Yusuf’a : ” Çok hünerli ve değerli bir at bul .” emrini verir. Seyis Yusuf, uzun süre Bolu beyinin isteğine uygun bir at arar. Büyüdüklerinde istenen niteliklere sahip olacağına inandığı iki tay bulur ve bunları satın alır. Bolu beyi bu zayıf tayları görünce çok kızar ve seyis Yusuf’un gözlerine mil çekilmesini emreder. Gözleri kör edilen ve işinden kovulan Yusuf, sıska taylarla birlikte evine döner. Oğlu Ruşen Ali’ye verdiği talimatlarla tayları büyütür.

Babası kör olduğu için Köroğlu takma adıyla anılan Ruşen Ali, babasının isteğine göre atları yetiştirir. Taylardan biri olağanüstü bir at haline gelir ve Kırat adı verilir. Kırat da destan kahramanı Köroğlu kadar ünlenir. Seyis Yusuf, Bolu beyinden intikam almak için gözlerini açacak ve onu güçlü kılacak üç sihirli köpüğü içmek üzere oğlu ile birlikte pınara gider. Ancak, Köroğlu babasına getirmesi gereken bu köpükleri kendisi içer, yiğitlik, şâirlik ve sonsuz güç kazanır. Babası kaderine rıza gösterir ancak oğluna mutlaka intikamını almasını söyler. Köroğlu Çamlıbel’e yerleşir, çevresine yiğitler toplar ve babasının intikamını alır.

Hayatını yoksul ve çaresizlere yardım ederek geçirir. Halk inancına göre silâh icat edilince mertlik bozuldu demiş kırklara karışmıştır. Çeşitli dönemlere ve farklı siyâsî birlikler sahip Türk gurupları arasında tesbit edilen Türk destanlarının kısaca tanıtımı ve özeti bu kadardır. Bu destan metinleri incelendiğinde hepsinde ilk Türk destanı Oğuz Kağan destanının izleri bulunduğu görülür. Bu destan parçaları Türk dünyasının ortak tarihî dönem hatıralarını aksettiren ilk edebî ürünler olarak da önem ve değer taşırlar.

China

China – the world’s oldest living civilisation, with a written history dating back to more than 3,500 years. Its Chinese name zhong guo means ‘middle country’ or ‘the central kingdom’; the ancient Chinese had believed that their country was the geographical centre of the world and its only civilised culture.

For most of its ancient history, China was ruled by a succession of dynasties. Most of these were Han Chinese, except for the foreign Yuan and Qing dynasties. Major dynasties that ruled ancient China are;

• Shang Dynasty 1766-1045BC
• Zhou Dynasty 1045-256BC
• Qin Dynasty 221-206BC
• Han Dynasty 206BC-AD220

The ancient Chinese were one of the most scientifically advanced civilisations. Their accomplishments include the compass, gunpowder, paper and printing, celebrated by the Chinese as the ‘four great inventions of ancient China’.

Pottery & Porcelain: Chinese potters began making porcelain, a highly-refined form of pottery making, during the Yin and Shang dynasties. While early methods were primitive, advanced porcelain making was made possible by the development of specialised kilns which could fire kaolin, a form of white clay, at very high temperatures of around 1,200°C to obtain a hard, non-porous material.

The first true porcelain, however, was produced during the Tang Dynasty when Chinese potters learnt to control the iron content, which reduced colour interference so the porcelain could be white. Porcelain making was finally mastered during the Ming Dynasty, and high quality porcelain, or ‘china’, was exported to Japan and Europe. By this time, Chinese potters produced porcelain from kaolin, and used a feldspathic stone called petuntse in the process which gave it a translucent, glasslike appearance.

Silk: Ever wondered why silk has a shimmering appearance? It comes from the triangular prism-like structure of the silk fibre, which allows it to refract light.

It is believed that the Chinese first started making silk around 2,700BC. Legend has it that Empress Si Ling Chi discovered silk when a silkworm moth cocoon fell from a mulberry tree into her tea. After some experiment, she finally managed to weave the silk filament into a piece of fabric.

The process of making silk weaving is still the same today. Known as sericulture, the cocoons are placed in hot water to release the silk filaments and kill the silkworm larvae. The filaments are combined to form yarn, wound and finally dried. Each cocoon can yield around 500 to 1,200 yards of silk.

Silk was considered China’s most valuable trade commodity, resulting in the famous Silk Road trading route. Silk making was a closely-guarded government secret until AD300 when it was leaked out to India.

Compass: The world’s first compass was made in China during the Qin Dynasty. It was made with lodestone – an iron oxide-based mineral that aligns itself in a north-south direction due to the Earth’s magnetic field – which was commonly used in Chinese geomancy and fortune-telling.

The use of a compass was recorded in several Chinese texts including a 4th century book entitled the Book of the Devil Valley Master, which describes its use in pathfinding. The first person officially recorded to have used the compass as a navigational aid was Chinese admiral Zheng He, who made eight sea voyages between 1405 and 1433.

Paper & Printing: Paper was invented in China some 3,000 years after the ancient Egyptians used papyrus for writing. Cai Lun, a government official from the eastern Han dynasty, made paper by mixing the bark of a mulberry tree and bamboo fibres with water, draining and drying the mixture on a flat bamboo frame. Other materials used in papermaking included tree bark, hemp, linen and even fishing nets.

During the Tang and Song dynasties, papers were developed for different purposes, including hemp paper, hide paper, bamboo paper, and xuan paper – made from a kind of pine tree – used particularly for calligraphy.

Advances in papermaking were complemented by the development of printing. Block printing, or xylography, was used in China by the 7th century and the earliest known printed text, a Buddhist scripture, was printed in AD868. Printing books was time-consuming, as the blackline method used required a new block to be carved for each page.

Movable type in printing was invented during the Song Dynasty. Movable Chinese characters were carved from wood, which could be arranged as needed and even reused. Later versions used clay, but these broke easily. During the Ming Dynasty, the wooden movable type was refined and books were printed using the two-colour printing process.

The rapid adoption of paper and printing technology in China precipitated the spread of knowledge among the Chinese literary elite and aristocracy.

Gunpowder: During the Han Dynasty, Taoist alchemists researching on an elixir for immortality caused many fires when they experimented with the ingredients sulphur and saltpetre (potassium nitrate). One of these alchemists later wrote an alchemy text, called Book of the Kinship of the Three, that warned against the mixing of certain materials.

By the 8th century during the late Tang dynasty, a formula for gunpowder was established. Made by combining saltpetre and sulphur with charcoal, gunpowder or ‘huo yao’ was first used to make fireworks and signal flares. Later simple hand-grenades were invented, which were thrown at the enemy using a catapult.

During the Song dynasty, gunpowder was used in rifles and rockets. The Song army also packed gunpowder into bamboo tubes and used it as a primitive form of flame-thrower.

In AD1126 a local official called Li Gang recorded the defence of the city of Kaifeng using cannons, inflicting heavy casualties on a marauding nomadic tribe.

Many early mixtures of Chinese gunpowder contained toxic substances such as mercury and arsenic compounds, and could be considered an early form of chemical warfare.

China is filled with awe-inspiring natural sights.  However, it is also home to many man-made wonders.  Some of these, like the legendary Great Wall of China, are ancient edifices; others are more recent engineering feats that are similarly mind-boggling.

The Great Wall of China: The Great Wall of China was first ordered constructed by Emperor Qin during the Qin Dynasty to defend his realm against marauding nomadic tribes, and its construction continued throughout successive Chinese dynasties.

The part of the wall that still remains today formed part of the Silk Road route and was built during the Ming Dynasty. It stretches some 6,350km. Over the centuries, armies were garrisoned along the wall to provide early warning of invasion and a first line of defence. Contrary to belief, its purpose was not so much to deter the northern nomadic tribes and Manchus from entering China, but to prevent them from stealing property and escaping from China.

After the formation of the Qing Dynasty, the wall no longer had any functional use as the country was then ruled by the very people the wall was built to keep out. It then became a source of construction materials for nearby villages and towns, contributing to its deterioration and destruction.

The Terracotta Army: The Terracotta Army was discovered in 1974 near Xi’an during irrigation works. It formed part of Emperor Qin Shi Huang’s mausoleum and consisted of more than 7,000 life-size terracotta figures of warriors, horses and chariots made from a mixture of clay and earth. The Chinese believe in the afterlife and the army was created for Emperor Qin after his death.

When discovered, the army was laid out in full battle formation, and included standing infantry, kneeling archers and charioteers with horses. Meticulously made, the figures had different features, facial expressions and hairstyles. Officers were distinguishable by their uniforms. The restored terracotta army is open for display in the Xi’an First Qin Emperor’s Terracotta Army Museum.

The Forbidden City: The Forbidden City began construction in 1406 during the Ming Dynasty and took 14 years to complete. It stands exactly in the centre of ancient Beijing, and was the political nerve centre of China until the end of the Chinese dynastic era. It was home to 24 Ming and Qing emperors in all.

Rectangular in shape, the Forbidden City is the world’s largest palace complex and covers 720,000 sq m. It is surrounded by a 6m deep moat and 10m high walls thick enough to withstand cannon attacks.

The southern section of the city, or the Outer Court, consists of five halls used for ceremonial purposes. The northern section, or the Inner Court, was the residence of the Emperor and his family, eunuchs and maid-servants.

The buildings within housed the Chinese aristocracy. Yellow – the royal colour – dominated the rooftops. On each corner of the roof are small statuettes, and the number depicted the owner’s social status. The residence of the Emperor had nine statuettes, while ten symbolises heaven and is used only on the most holy building in the entire city.

The Three Gorges Dam: The Yangtze River is China’s longest river, and the third largest in the world. More commonly known among the Chinese as the Chang Jiang, or the ‘long river’, the Yangtze is the lifeblood of northern China but also its greatest source of grief.

Since time immemorial, floods along the Yangtze have flattened towns and killed millions along its banks. To control the Yangtze’s seasonal floods China began constructing the Three Gorges Dam in 1994, a project of monumental proportions.

Built just west of Yichang in the province of Hubei, the Three Gorges Dam will be the largest dam in the world when it is due to be completed in 2009. The dam will be more than 2km long and almost 200m high, and will feature a reservoir with a capacity of more than 31 billion cubic metres.

Not only will the dam control flooding, it will help to improve navigation along the Yangtze and provide immense hydroelectric power to the surrounding regions – experts expect it to create as much power as 18 nuclear power plants.

However, the huge construction project is not without its critics. Some 60,000 hectares of land will be fully submerged by the project, including 160 towns and 16 archaeological sites. Along with the potential destruction of important sites of historical and cultural value, more than 1m Chinese will have been displaced and have to be resettled by the end of the project.

Beijing’s Olympic Marvels: 

The Olympic Stadium – The 80,000-seat Olympic Stadium in Beijing built for the 2008 Olympics cost 3.5bn yuan (£254m). Nicknamed the ‘bird’s nest’ due to the immense latticework of irregularly angled metal girders, the Olympic Stadium will be the centrepiece of the 2008 Olympic Games and will host the opening and closing ceremonies as well as track-and-field competitions.

The stadium is a monumental edifice, it is 330m long, 220m wide, 69m tall and covers an area of some 250,000 sq m. Building the metal lattice-like structure that encircles the stadium consumes almost 50,000 tonnes of steel! Originally planned with a retractable roof, budget constraints led the builders to scrap the idea.

The Beijing National Swimming Centre – Known as the ‘Water Cube’, it was inspired by soap bubbles, and its shape is based on the fundamental arrangement of organic cells in nature. Costing some £72m, the Beijing National Swimming Centre covers around 70,000 sq m and consists of five pools – one of which has a wave machine – as well as water rides. It boasts some 17,000 seats and will host swimming, diving, water polo and synchronised swimming events during the 2008 Olympic Games. It won an award in the 9th International Architecture Exhibition during La Biennale di Venezia in 2004 for its stunning design.

Vilcabamba/ Peru – The Last Capital of the Incas

Tucked away deep in southern Ecuador is Vilcabamba, in the heart of the country’s southern province of Loja, bordering Peru. In Quechua, ancient language of the Incas is still spoken today by the Quechua Indians throughout the Andes, “vilca” translates as “sacred” and “bamba” means “valley.” This site was reserved by the Incas for the main noble authorities, as it is a peaceful and quiet place.

From the time of the conquest until 1572, the remnant of the Inca civilization inhabited the area now known as Vilcabamba, an inhospitable region of mountains and jungle between the Urubamba and Apurimac rivers. In 1539, the first capital of this region, Vitcos, was abandoned by Tito Cusi Yupanqui after the death of his father Manco Inca. He moved his people deeper into the forest where he founded a new capital which came to be known as Vilcabamba la Vieja. This last refuge was finally captured by the Spanish in 1572, when it was depopulated and abandoned. By the beginning of the 20th century, Vilcabamba’s original location had been forgotten and its existence was doubted. Hiram Bingham, the discoverer of Machu Picchu and Vitcos, made a brief visit to the site in 1911, found a few ruins among the dense vegetation and declared the site of little importance. He believed that he had already discovered the site of Vilcabamba la Vieja at Machu Picchu.

In 1994 another American, Gene Savoy, retraced the route taken by Bingham to Espiritu Pampa. After a detailed study of the Spanish chronicles, Savoy concleded that Machu Picchu did not match their descriptions of Vilcabamba and that Espiritu Pampa fitted them perfectly.

Today Vilcabamba remains covered by forest and shrouded in mystery. Evidence of its great Inca past is present everywhere and adventurers are drawn irresistably to the site.

Mandango: “Mandango”, “the sleeping Inca” whose presence is said to protect the area from earthquakes and other natural disasters.

Geoglyphs

A few years after Charles Lindbergh flew his Spirit of St. Louis from New York to France, another pilot flying along the Colorado River first noticed giant drawings on the desert floor north of Blythe, California. One of the earth figures measured 176 feet in length. Since then, more than two-hundred images have been discovered along the river from Nevada to the Gulf of California. All told, six-hundred-plus geoglyphs have been recorded in the Southwest and nearby areas of Mexico.

Known also as intaglio (in tar yoe), it’s not known if geoglyphs are two-hundred years old or ten thousand. These giant ground paintings depict geometric designs, human form and animal figures. Many have withstood the test of wind, rain and time, others having fallen recent victim to motorcycles, SUV’s, quads and General George S. Patton’s tank-training exercises during WWII.

Geoglyphs were made by carving away the darker top layer of rock in the moonscape desert, revealing a lighter sand and subsurface. The difference in color and relief produce distinct images that scientists can’t agree on age. Some argue they were made one- to two-hundred years ago, while others think they’ve been around since before the calendar changed from B.C. to A.D.

It’s believed intaglios were made by ancestors of today’s Native Americans living along the Colorado River. Perhaps the drawings are messages to their gods or ancestors, a common theme throughout human civilization. It’s unlikely the graphics served other purpose because you can’t discern most from the ground without knowing exactly what to look for. Even from a nearby hilltop, distance and angle make viewing nearly impossible. From an airplane, you’ll fly circles for hours unless you know the precise location of a geoglyph. They’re just hard to find, but easy to see once located.

Some geoglyphs depict what might be a horse. If so, this means some intaglios are recent in history because Native Americans didn’t come into contact with equestrian animals until introduced by the Europeans after Columbus discovered America.

Geoglyphs are classified as rock art, which also includes pictographs and petroglyphs. Pictographs are rock paintings while petroglyphs are rock engravings. Pictographs are generally found in coastal mountain ranges while petroglyphs are more often found in the desert. Intaglios are often located near the Colorado River.

To understand the meaning of geoglyphs, an observer must be familiar with the complex and sophisticated symbolism of Native American culture. There are multiple interpretations of not only earth drawings but all rock art. It depends on who you consult. Native Americans have their own version, much of which is spiritually based. On the other hand, there are archeologists who prefer mythical interpretation. Religious scholars are able to see in geoglyphs ancient themes that appear not only in North American cultures, but in other cultures around the globe. But the bottom line is that all intaglios provide a unique window into Native American rituals, beliefs, and artistic abilities.

The Internet has been providing new glimpse and interpretation of rock art. With thousands of amateur and professional archaeologists sharing discoveries online, they’ve found some Native American rock-art symbolism that is identical to that found in other parts of the world. This means ancient people from other cultures must have migrated here thousands of years ago (or vice versa).

Most interesting are those experts who find geoglyph interpretation that parallels myth and legend found in all of humanity, suggesting that all cultures on earth had origin from a single, common influence. New sholars are pursing the study of sacred, ancient mysteries and the way these stories appear to be repeating themselves not only in other cultures but in our own time. The origin of Christianity, for example, contains ancient, hidden iconography, which some experts use to suggest that contemporay myths are really the same as those from bygone cultures and time.

Given the huge volume of rock art worldwide, one thing seems apparent: rock-art sites were as plentiful then as are churches today. Expression was important and widespread, the same as is religious worship today. And rock art expresssion must have been as sacred for them as religion is for people today.

The Blythe Intaglios

Ironically, the Blythe Intaglios site — discovered first — is now considered by experts to contain the most well known of all Southwestern desert drawings. They’re located approximately 15 miles north of Blythe, California, just west of the highway running along side the Colorado River. There are six distinct figures in three locations that are within approximately 1,000 feet of each other.

 

 

The Snake

Perhaps geoglyphs are just another variation on art form. Most intaglios are found near the Colorado River. Wherever man has found a plentiful and reliable food source, he has ended up with a surplus of time on his hands. Time translates into artistic expression. This is common occurrence throughout the history of civilization. British Columbian native inhabitants, for example, spent only a few minutes each day fishing the incredibly rich waters of the Northwest. The remainder time was used to create beautifully crafted totem poles.

Animals and the Gods of Ancient Egypt

Cat – myw – Many deities were depicted as cats, both domestic or wild, and so they were seen as benevolent, sacred animals. Bast, originally a desert cat, was later depicted as a domestic cat. Ra was shown as ‘The Great Cat of Heliopolis’ who defeated Apep in ‘The Book of the Dead’.

Cattle (sığır) – mnmnt – Hathor, Isis, Nut and Bat were three goddesses who were often depicted as cows, with the horns of cows or with the ears of cows. Because of this, and because of the relationship of the pharaoh as a living god, the cow came to symbolize the mother of the pharaoh. The cow was also a solar icon, where Nut carried the sun across the sky on her back, when she was in cow form. The cow was linked to female fertility and to the mother of the pharaoh. Osiris was related to the bull – the Apis bull, after death, became Osiris-Apis. While it was still alive, the Apis bull was seen as the Ba of Ptah, mummified god of creation. The Mnevis bull was regarded as the Ba of Ra-Atum. The bull, therefor, was linked to masculinity and the pharaoh.

Crocodile – msh – Ammut, the demoness at the judgement hall, had the head of a crocodile along with other fearful creatures, and was known as ‘the devourer of the dead’ who punished evildoers by eating their hearts. The god of the Athribis region, the solar god Horus Khenty-Khenty, was sometimes shown as a crocodile. But the crocodile was also sacred to Sobek, who was portrayed as a human with the head of a crocodile, or as the crocodile itself. The temples of Sobek usually had sacred lakes where crocodiles were fed and cared for. The hippo goddess of childbirth, Taweret, was thought to have the back and tail of a crocodile, or was shown with a crocodile perched on her back.

Falcon / Hawk – byk – The sacred bird of the falcon-headed solar god Horus, it was also regarded as his Ba. The falcon was a bird that had protective powers, and was frequently linked with royalty, where it was depicted as hovering over the head of the pharaoh, with outstretched wings. The falcon was also sacred to Montu, god of war, and Sokar, god of the Memphite necropolis. The bird of prey was sometimes associated with Hathor, ‘The House of Horus’. The son of Horus, Qebehsenuef who guarded the canopic jar of the intestines, was a falcon-headed god. The human headed ba-bird was sometimes given the body of a falcon.

Heron (balıkçıl) – bnw – The bnw-bird was represented as a heron, and was thought to be the original phoenix – it was a bird of the sun and rebirth, the sacred bird of Heliopolis, closely linked to the primeval mound. It was also thought to be the Ba of both Ra and Osiris.

Ibis (balıkçıl)– hb – Regarded as the reincarnation of Thoth, the sacred ibis was sacred to the god of knowledge, who had the form of an ibis-headed man. The Akhu, part of the soul, was written with the sign of a crested ibis, known as the Akhu-bird.

Lions – may – The lion was connected with the rising and the setting of the sun, and so were thought to be guardians of the horizon and were linked to solar deities. The earth god Aker was shown in the form of a ‘double sphinx’ – two lions seated back to back – and was thought to guard the sun as it entered and exited the underworld at the eastern and western horizons. Shu, god of dry air, and Tefnut, goddess of moist air, were lion-headed and lioness-headed deities respectively. Tefnut was given the title, the Eye of Ra. Many pharaohs associated themselves with lions, and so the lion came to symbolize rulership. Lions were also linked with ferocity and war-like deities. Sekhmet was either shown as a lioness, or a lioness-headed woman who came into being as the Eye of Ra to destroy mankind for Ra, who was also known for her healing powers. Hathor, goddess of love, was thought to have been sent out as the Eye of Ra, and so was also linked to lionesses. Even the cobra goddess, Wadjet, had a lioness form when she was identified as the Eye of Ra. Mut, too, had a lioness form when she was showing her more war-like side. The son of Bast or Sekhmet (there was confusion over the motherhood of this god in ancient times), Nefertem, was a lion-headed sun god of the lotus, healing and perfume. Another lion god was Apedemak who was known as ‘the splendid god at the head of Nubia, lion of the south, strong of arm’. Bes, dwarf god of sexuality and childbirth, was shown with either the ears and mane of a lion or as wearing a lion-skin cape.

Snake – djdft – The snake had mixed popularity in Egypt because snakes caused the danger and the cure to the venom. Apep was a snake-demon of the underworld, who tried to stop Ra on his nightly journey through the land of the west. The four primeval goddesses of the Ogdoad – Naunet (water), Amaunet (invisibility), Hauhet (infinity) and Kauket (darkness) – were also snake goddesses. There was a snake god called Nehebkaw who was depicted as a man with the head and tail of a snake.

Vulture (akbaba)– nrt – sacred to Nekhbet, goddess of Upper Egypt and Mut, mother goddess. The vulture often holds the shn symbol of eternity in its talons, offering eternal protection to the pharaoh. As such, the vulture is closely linked to rulership.

Hieroglyph Converter

http://www.touregypt.net/ename/

Egyptian Hieroglyphs

Egyptians, when writing hieroglyphs, generally drew each hieroglyph in a square or rectangular area. Sometimes there might be one, two or more hieroglyphs in one area. The secondary hieroglyphs were usually smaller than the main one, though a number of small hieroglyphs could be used instead.

Direction of Writing: Hieroglyphs could be read in a number of directions, depending on how the hieroglyphs are set out. It is usually easy to tell – you read into the face of the hieroglyphic animals. For example, if the hieroglyph of the snake (or bird, etc) is facing to the right, you read the hieroglyphs from right to left… and vice versa. If there are two hieroglyphs in the same area, read the top-most one first, then the one under in the correct direction. This goes for hieroglyphs set out in rows or columns. Rows are, of course, read in the correct direction, and downwards… and columns are read across ways.

Phonograms: The Egyptians used a mixture of signs to get their meanings across in writing. They did not just use an alphabet, like we do, but they used signs that were combinations of sounds (such as the Japanese use ‘kanji’, the Chinese characters which usually have meanings that are words, as well as a specific Japanese alphabet.) Vowels were usually ignored, due to the fact that one hieroglyph may have different vowel sounds when used in combination with other letters. The singular form of a word might change vowel sounds when it becomes the plural.

The Alphabet:

	Glottal stop, like at the start of German words (a)	Egyptian vulture
	Like a glottal stop, a consonantal y	Flowering reed
	y	Two flowering reeds/oblique strokes
	Guttural sound	Forearm
	w or u	Quail chick
	b	Foot
	p	Stool
	f	Horned viper
	m	Owl
	n	Water
	r	Mouth
	h as in ‘English’	Reed shelter in fields
	Emphatic h	Wick of twisted flax
	kh as in Scottish ‘loch’	Placenta
	ch as in German ‘ich’	Animal’s belly with teats
	s/z	Belt/folded cloth
	sh	Pool
	Backward k, like q in ‘queen’	Hill slope
	k	Basket with handle
	Hard g	Stand for jar
	t	Loaf
	Originally tsh (or tj)	Tethering rope
	d	Hand
	Originally dj and also a dull, emphatic s	Snake

The Cave of Lascaux

On Thursday, September 12, 1940…

The calcite floor formed a succession of gours terraced basins, full of water. The uncertain light of their lamp barely pierced the darkness, and it wasn’t till they reached the first narrowing of the passage, at the entrance to a keyhole shaped gallery, The Painted Gallery,that the four teenagers made out the first paintings on the walls. Their names were; Marcel Ravidat, Jacques Marsal, Georges Agnel, Simon Coencas. A teenage jaunt on the hill overlooking the village of Montignac was to materialise into one of the most renowned archaeological discoveries of the 20th century.

In the middle of the woods, above the Lascaux manor, a hole had opened up following the fall of a big pine tree several years before. After enlarging the hole, they slipped through the narrow crevice then tumbled down a big pile of rocks which hid the original entrance of the cave. From the foot of this formation they ventured into a larger space which is now called the Great Hall of the Bulls. Large red cows, yellow horses, bulls and black stags, all in uncoordinated movement seemed as if they had been awakened from a night several millennia old by the expressions of joy evoked by this somewhat unreal discovery.

The whole cave was explored up to a narrower passage, which was difficult to pass through because, in addition to the narrowness, there was a shaft about 12 metres deep, which had to be descended by rope. Marcel Radiate ventured into the opening, widening it. When he reached the bottom he explored the only gallery in that network. On the way back he paid more attention to the walls and must have encountered the Bird-headed Man from the Scene of the Dead Man.

The news of the discovery spread like wildfire. On the following days the villagers came. Then came the leading lights of archeology at that time; Abbot Henri Breuil, Dr. Cheynier, Abbot J, Abbot A Bouysonnie and later D. Peyrony and Count Begouen.